ERHAN EGE
 

İLLÜZYON NEDİR

 

 

Günümüzde birçok insanın gördüklerini “gerçek anlamda gerçek sanarak” üzerinde uzun tartışmalara girme ihtiyacı hissettiği ve izlediği olayların gerçeküstü güçler ile açıklamaya dahi çalıştığı illüzyon gösterileri kimileri için görsel sanatların önemli bir dalı, kimileri içinse akıl oyunları ile insanları şaşırtma becerisidir. Yabancı kökenli bir kelime olan illüzyonun tam Türkçe karşılığı “yanılsamadır”. Kişinin evreni algıladığı 5 duyu organına güvenmekten başka bir çaresi olmadığından, illüzyon da bu 5 duyu organını hedef alır ve kişinin duygusal çıkarımlarla ya da mantık yürüterek rasyonel bir açıklama getiremediği durumlar yaratır. Mantığını kullanan bir kişi izlediği illüzyon gösterisinde evrensel “Kütle Çekim Kanunu” dahilinde bir nesnenin uçamayacağını bilse de, “uçuyormuş gibi görünen” duruma bir açıklama getiremez.

 

Kişinin duygusal çıkarımları ile zihinsel yorumlama becerisi arasındaki ilişkinin kırılması olarak da tanımlanabilen illüzyon, herkesin gözü önünde gerçekleşmesi “mümkün değilmiş” gibi görünen olaylar sergilemektedir. “Nesnelerin duygular üzerindeki izlenimlerinin kasıtlı olarak yanlış yönlendirilmesi”, illüzyon için en doğru tanımlama olacaktır..

 

İllüzyonist, sihirbazlık ve illüzyon sanatını icra eden kişiye verilen addır.

 

İngilizce’de Magic Sihir, Magician ise Sihirbaz anlamındadır. Türkçe’de illüzyonist olarak adlandırdığımız illusionist İngilizce’de de “Magician” yani “Sihirbaz” ile aynı anlamı taşısa da genelde büyük sahne şovları yapanlara verilen bir addır. Sihir kelimesi bazen büyü ve benzeri olağanüstü güçleri çağrıştırdığı için sihirbaz kelimeside büyücü gibi bir anlamı çağrıştırabiliyor. Bu nedenle yaptıkları işin illüzyon olduğunu savunan illüzyonistler genelde Sihirbaz yerine kendilerine İllüzyonist denmesini tercih ediyorlar. Ama tabiiki Sihirbaz ve İllüzyonist aynı anlamdalar.

 

Genelde bilindiği üzere illüzyonistler sırlarını açıklamazlar ve açıklanmasından hoşlanmazlar. Bunun en büyük nedeni illüzyon oyunlarında gerçekleştirilen el çabukluğu veya aletlerin kullanımlarının her zaman seyirci tarafından bilinmeyen bir sırrı olduğu ve bu sayede gerçekleştiğindendir. İllüzyonistlerin çoğu karşısındaki seyircinin yaptığı oyuna şaşırmasından hoşlandığı için o oyunu sergiliyordur. Sırrı bilinen bir oyun genellikle seyirci tarafından hayret uyandırmayacağı için illüzyonun büyüleyici tarafı ortadan kalkmış olur. Bazı oyunların ne kadar kompleks sırları ve metodları olsada bazılarının hiç akla gelmeyecek kadar ufak bir sırrıda olabiliyor. O yüzden sırrı hangi boyutta olursa olsun yaratacağı etki her zaman çok daha farklı olabilir. Bu nedenle sizde illüzyon ile ilgilenecekseniz sırlarınızı seyircilerinize anlatmamanız gerekir.

 

İllüzyon bir sahne sanatıdır ve illüzyonistler hiçbir zaman doğa üstü güçleri olduğunu savunmazlar.Belli bir çalışma ile elde edilmiş el çabukluğu(ki bazen yılların deneyimi gerekebiliyor) veya illüzyonistlere özel malzemeleri kendi becerileri ile kullanıp bunları sergilerler.

İllüzyon ile ilgili Türkçe’de birkaç kavram bulunmaktadır ve aynı şeyleri ifade etmektedirler. İngilizcede Magic Trick (Sihir Numaraları) ve bunları gerçekleştiren kişi Magician (Sihirbaz) olarak adlandırılır. Büyük boyutlarda sahne gösterileri sergileyen kişiler ise Magician yerine illusionist (illüzyonist) olarak adlandırılırlar. Türkçe’de ise bu mesleği icra edenler hem sihirbaz hem de illüzyonist olarak adlandırılmaktadır.

 

İllüzyon büyük sabır ve çalışma gerektiren bir sanat dalıdır. Öğrendiğiniz birşeyi sergilemeden önce mutlaka bir çok defa tekrar yapmanız ve bıkmadan çalışmanız gerekmektedir.

 

Hiçbir illüzyonist bir öğretici olmadan sanatını öğrenmemiştir. Ancak kişiler illüzyon sanatının temellerini öğrendikten, konunun hakim olup işin esaslarını kavradıktan sonra; ancak becerileri ölçüsünde yeni oyunlar, teknikler bulup geliştirebilirler ki zaten olması gereken de budur.

                                                                                           

                                                                                                (Makalenin tamamı çeşitli internet sitelerinde paylaşılan yazıların derlemesidir, yazarı net olarak bilinmemektedir.)